Meneer K.

Huisje-boompje-beestje staat voor een kalm, bedaard leven. Gold dat ook voor meneer K. uit Den Bosch-Noord? Ogenschijnlijk wel. Kijk: zijn huisje, met zicht op een boompje. Ook is er sprake van een beestje. Of preciezer: beestjes. Tientallen. Vliegen, aan de binnenkant van het raam.

Op zijn deurmat ligt ongelezen post, waaronder een kerstgroet uit Nieuwegein en een rouwkaart van de 89-jarige mevrouw B. uit Den Haag. Verder wil BrabantWater zo onderhand zijn meterstand en wijst de Trombosedienst eind november op meneer K.’s verzuim om zijn stollingswaarde te laten checken. Citaat: “Wij nemen aan dat er een bijzondere reden is waarom u niet ter controle bent verschenen.” Dat klopt. Op dinsdagavond 31 januari vond de politie hem dood in zijn vervuilde woonkeuken. Meneer K. lag op een matras-op-kratten. Geschatte overlijdensdatum: half november 2022.

Drie dagen na de trieste vondst. Wit pak aan, luchtmasker op. Met ambtenaar L. van Burgerzaken stap ik het janboelhuis binnen. Een ontploft universum, waarin meneer K. amper ruimte had om rond te zweven. Overal rommelrekken, dozen, afgedankte computers. Op een zelfgetimmerd tafeltje liggen elf doosjes Strepsils, een parfumflesje True Empathy en een cassettebandje met toespraken van een Belgische kardinaal.

De koelkast is vrijwel leeg. Wel zijn er beefsnacks voor een hond die meneer K. wellicht denkbeeldig gezelschap hield. Tot zijn onbeschrijfelijke archief – van hemzelf en zijn ouders – behoren enkele duizenden gerangschikte kassabonnen. Mogelijk kalmeerde het meneer K. om te herlezen dat hij op 3 januari 2012 bij De Lucht voor € 5,40 friet en warme chocomel had genuttigd. Wij weten het niet – noch in dat wegrestaurant noch later zaten wij bij hem aan tafel.

Ooit studeerde meneer K. psychologie in Amsterdam, maar de bedrading in zijn hoofd brandde door – niet elke meterkast is conform NEN 2768. Sinds 2000 woonde hij in Den Bosch, waar hij de gemeente, politie, Zayaz en hulpverleners op ellenlange epistels trakteerde. Honderden mails en brieven. Over geluiden, een gewijzigd parkeervak, een iets te koele blik van een hulpverlener – alles wat hij volkomen mis zag gaan in de kosmos. Dat maakte hem boos, maar ook verdrietig. Meneer K., die vanaf zijn jeugd zeer slechthorend was, achtte de wereld Oost-Indisch doof.

Soms hoor je amper de overgang van doof naar dood. Terwijl de wereld op 31 december met vuurwerk en bepoedersuikerde twijfel het nieuwe jaar verwelkomde, lag meneer K. (73) levenloos in zijn keuken. Al zes weken. Zelfs zijn buren zouden te laat het verschil tussen kluizenaarschap en zorgelijke stilte herkennen. In Nieuwegein snappen ze niet dat meneer K. geen kerstkaart heeft teruggestuurd. Ook zijn afwezigheid bij de uitvaart in Den Haag moet zijn opgevallen. Maar de Trombosedienst kan zijn dossier sluiten. Want alles is in stilte gestold. Het bloed, de tijd en het liberale geloof in zelfredzaamheid.

___

Publicatie Brabants Dagblad: 15 maart 2023. Een lange versie van deze stadskroniek heb ik als oin opdracht van de gemeente afscheidssrede op maandag 6 februari 2023 voorgedragen in het uitvaartcentrum in Hintham, in aanwezigheid van de buurvrouw van meneer K., haar moeder, een hulpverlener en een medewerker van het uitvaartcentrum.