Stoelendans

Drie verkiezingsdagen lang bonkte het hitje I’m a Winner, Baby van RuPaul in het Bossche bestuurscentrum. Op de klanken sleepten 503 gemeenteraadskandidaten zich slaapdronken langs negenendertig lege zetels. Woensdagnacht 16 maart viel de muziek plotseling stil. Trekken, duwen, neerploffende lijven. Toen was de uitputtende stoelendans voorbij, inclusief tranen, felicitaties, wat schrammen en bloedneuzen. Vanavond komt de nieuwe gemeenteraad bijeen. Achttien leden debuteren.

Nog wat herkauwcijfers. Het opkomstpercentage in de gemeente Den Bosch was 48,1%. Dat is zorgelijk laag. Wie een avondje gaat zitten rekenen, ontdekt zelfs verborgen tragiek. Zo beleefde stembureau Graafsewijk-Noord met 16,5% de laagste opkomst. Dat betekent dat 83,5% van de stempassen in de oudpapierbak belandde – of ernaast. Treurnis elders: 17,2% opkomst op de Onderwijsboulevard, 21,5% op de Maaspoort. Wie daar lang bij stilstaat, grijpt naar vlugzout of borrel.

De drie meest geliefde lijsttrekkers waren Mike van der Geld (D66, 3.494 stemmen), Ralph Geers (VVD, 3.435) en Marianne van der Sloot (CDA, 3.027). Minst favoriete lijstrekker was Paul van der Krabben (Bosch Belang, 725 stemmen). De debuterende Eileen Samshuijzen trok maar liefst 72,9% van de stemmen voor haar Partij voor de Dieren.

Er waren ook 125 blanco stemmen, waarvan tien in De Muntel. Rode potloodjes op? Vroeger zou iemand naar boekhandel Van Rooij-Krijnen op het Kapelaan Koopmansplein zijn gerend. Maar daar zit nu slagerij Jaraya –de zaak waar het begrip kogelbiefstuk na enkele nachtelijke beschietingen een ongemakkelijke betekenis heeft gekregen. Van de 114 ongeldig verklaarde stemmen doken de meeste in de Aawijk-Zuid en in Haren-Donk-Reit op: op beide stembureaus acht stuks.

Negen gemeenteraadskandidaten verdienen schaamrood. Zij kregen nul stemmen. Oftewel: geen van de 60.971 stemgeldige kiezers – onder wie geliefden, kinderen, familie, vrienden, buren en collega's – leek het verstandig om het vakje bij je naam rood te maken. Vierentwintig kandidaten kregen slechts één of twee stemmen. Leefbaar 's-Hertogenbosch maakt het 't bontst. Met vijftig lijstnamen wekte zij de suggestie dat de partij breed in de samenleving verankerd is. Een misverstand: achttien van de vijftig Leefbaar-kandidaten haalden geen, één of slechts twee stemmen. Aardige mensen, ongetwijfeld. Maar jezelf kandidaat stellen houdt meer in dan fifteen minutes of fame op een familiefeestje oogsten. Evenmin mag het als politieke Pur dienen om gaten op de lijst te vullen.

Andere zaken die opvielen: PVV presteerde matig. Tijdens de Tweede Kamerverkiezingen 2021 was zij de grootste op twaalf stembureaus, nu nergens. Bij Volt dreigde meterkastverdriet: ooit was volt de eenheid van spanning, maar na alle ophef rond Gündogan vooral spanning zonder eenheid. Toch kreeg de partij 2.025 stemmen – goed voor één zetel.

Tegen middernacht zal een klassieker van Bob Dylan in het Bestuurscentrum klinken. The Times They Are-A Changin', op Spotify al 173.401.701 beluisterd. Eindeloos op repeat, omdat de mens niet zonder hoop kan. Zelfs in Den Bosch niet.

____

Publicatie Brabants Dagblad: 30 maart 2022