Matan

Hij is er een van een drieling. In Jeruzalem geboren, eenentwintig jaar geleden. Zijn naam: Matan, wat in het Hebreeuws geschenk betekent. Zelf kreeg-ie het niet altijd cadeau. Het huwelijk van zijn Nederlandse moeder en Israëlische vader strandde, nadat het gezin was geëmigreerd. Vanaf de kleutertijd groeide Matan in Roermond op. In 2015 verhuisden ze naar Rosmalen. Nu heeft Matan twee broers en drie zussen en een stiefvader, die hem bevalt. Met doorleefde ernst: “Je wil je moeder toch gelukkig zien.”

De trap op, rechtsaf. Matan toont zijn kamer inclusief hoekbank en PlayStation. Niet in Rosmalen, maar in Den Bosch-Zuid. Sinds een half jaar leeft hij in een zorgwoning van Cello. Hier oefenen vier jongeren met een lichte verstandelijke beperking en andere haperingen – van autisme tot borderline – in zelfredzaamheid en sociale vaardigheden. Matan maakt meters, zal begeleider Willem even later bemoedigend vaststellen. Koken is nog een puntje, want Matan heeft schrik voor het fornuis. Maar zaterdag lag er al aanzienlijk meer chili con carne op de borden dan rond de pitten.

Omgang met geld is een andere kwestie. Matan heeft een zilveren hart, geeft veel weg. Eksters landen graag op zijn uitgestrekte armen. Gelukkig ontmoet hij ook andere vogels: hij is tuinman bij Weener XL. Tweeëndertig uur per werk, mooi werk. Vandaag plantte zijn ploegje zonnebloemen en rozen in Nuland.

Liefde en sociale contacten? Vijf jaar geleden ontdekte hij dat zijn meisje hem bedroog. Hij noemt zich vriendloos. Toch geeft Matan zijn leven het rapportcijfer zeven. Er zijn nog miljoenen meisjes op aarde, heeft hij opgewekt berekend.

Als Matan om 06.00 uur opstaat, zegt hij zijn ochtendgebed. Maar Jood zijn is niet makkelijk, vindt hij. In Limburg maakten leeftijdsgenoten soms grappen over gaskamers. Dat raakt hem. Aan familieleden die in de Tweede Wereldoorlog zijn omgekomen, denkt hij regelmatig. Van praktische aard: de keuken van Cello is strikt bezien niet kosjer. Zo delen vlees en melk dezelfde koelkast. Maar Matan kan zich ermee verzoenen. Wel meldt een prikbordbriefje dat hij geen vis, garnalen, paard of varken mag eten.

Regelmatig gaat hij op vakantie naar Israël. Veiliger, warmer, vertrouwder, legt Matan uit. In 2019 mag hij zelfs twee maanden in Jeruzalem gaan wonen. Op proef, met begeleiding. Een van zijn geliefde plekken in de heilige stad: de Klaagmuur. Naar oud gebruik stopt ook Matan vierkante briefjes met smeekbedes in de voegen, die als brievenbus fungeren. De laatste keer vroeg hij om vrede alstublieft. Maar de postbode is ziek, doet de toestand in Jemen, Syrië en Gaza ernstig vermoeden.

In de huiskamer van Cello twinkelt een kerstboom. Van de beeldjes ontbreken Maria, Jozef en Kind. Vast nog onderweg, net zoals Matan: ooit wil hij voorgoed in Israël wonen. Bij voorkeur in Jerusalem, negen kilometer van Betlehem. Mochten een zwangere vrouw en timmerman te zijner tijd bij hem aanbellen, dan zal hij ze onderdak geven. Zo is-ie.

_________________________

Publicatie in Brabants Dagblad: 19 december 2018. | Noot aan de lezer: de reactiemogelijkheid, die tijdelijk buiten gebruik is, zal binnenkort weer functioneren.