Lente
Op haar slaapkamer ligt een Margriet. ‘Zin in lente!’, roept de cover. Het is oude hunker: het tijdschrift is van maart 2014. Maar dat is niet erg. Alles wat weg was, komt terug. Voorjaar, groen, zon. Alles, behalve het geheugen van Riet.
Riet (76) is voormalig assistente van een oogarts in het GZG. Van traanklieren weet ze veel. Op haar 34e werd ze weduwe. Ze vereenzaamde. Er waren dagen dat ze alleen de slijter sprak. In 2006 veroorzaakte Riet een verkeersongeval op de Aartshertogenlaan. Het stoplicht stond op Bordeaux, niet op Pisang Ambon.
Ze denkt er nooit aan terug. Riet is ernstig dement. Sinds 2007 zit ze in zorgcentrum De Hooghe Clock op Noord, met haar knuffels Muis en Panda. Haar besloten woongroep – voor mensen met zorgzwaartepakket V op een schaal van VII – heet Zonnewende. De voordeur heeft geen klink.
„Jullie hulp is erg welkom”, hadden de verzorgers Thea en Annie in hun toespraakje gezegd. Dat was begin 2015, bij de drukbezochte nieuwsjaarslunch voor familieleden. Neef Frits, al jaren bewindvoerder en mentor van Riet, had begripvol geknikt. De tijd dat hij bij mantelzorg aan Palthe dacht, ligt achter hem.
Afgelopen woensdag, 17.00 uur. Frits wokt kip in de keuken van Zonnewende. Cas roert rijst, Herbert drenkt eieren in ketjap. De vrienden, die al 27 jaar een eetclub vormen, koken Indisch voor de hele afdeling. Een aardigheidje, voor het sympathieke personeel. De acht demente bewoners vinden het best. Ze ruiken tempoe doeloe.
Annie en Thea zijn zichtbaar blij met hulp van buiten, al komt die nog maar mondjesmaat. Ooit mocht het team van Zonnewende dagelijks 32 zorguren opmaken. Nu nog maar 23. Tegelijkertijd is de werkdruk hoger: zorgkoepel Vivent wil een gezinssfeer. Volgens de manager is appeltaart bakken of strijken met bewoners heel leuk. Maar Thea, 32 jaar in de zorg, weet dat zulke collectieve bezigheden extra tijd kosten. Die is er amper. Bovendien denkt Thea bij de combinatie van demente ouderen, schilmesjes en hete strijkbouten hoofdzakelijk aan pleisters en brandzalf.
Tijd voor een rondje over Zonnewende, waar elke bewoner een eigen kamer heeft. Vivent reinigt alle ramen en vloeren. Familie doet de rest. Dat is de afspraak. Maar sommige families komen niet verder dan gespreksstof. Ook hun zorg voor plant en dier hapert regelmatig. De zangvogel van mevrouw Bep zong afgelopen week steeds luider ‘Koel helder water’ van De Chico’s. Thea heeft het drinkbakje maar bijgevuld. Voor de dode orchidee van mevrouw Tonnie is het echt te laat.
Aan tafel! Vier bewoners grabbelen in de kroepoekschaal, twee anderen nemen muizenhapjes, één mevrouw ligt ziekig op bed. Tante Riet krijgt haar bordje gestaafmixte rijsttafel bij de tv gevoerd. Die staat vrijwel de hele dag aan. De zender? Wie dement is, kijkt graag naar Omroep Brabant. Ook RTL4 is geliefd.
De maaltijd verloopt kalm. Er wordt weinig gezegd. Na het toetje begint tante Riet te zingen. Een goed teken, want vaak stokt ze al na twintig woorden op een dag. Om 21.00 uur is het bedtijd voor Riet. Ze krijgt een knuffel van Thea. Op haar slaapkamer ligt de oude Margriet. Ze lacht en kijkt tevreden. Lente 2014 nadert.
____________________
Publicatie in Brabants Dagblad: 11 maart 2015