Kampioen

Op het Rodenborch College in Rosmalen zijn huisdieren niet toegestaan. Maar deze zomer gaat zelfs schoolvrijwilliger Jan (77) buiten zijn boekje. Op de borst van de oud-politieagent wiebelt een hamster. Het oranje dier oogt zeeziek: Jan is geen stilzitter. Vroeger wel. In de jaren vijftig was hij seinwachter bij de NS in Vught. Een overzichtelijk leven: rood licht is stop, groen is door. Zijn fascinatie voor regels bracht hem bij de rijkspolitie. In 1965 werd hij Hoofd Uitvoering Parketdienst op het Paleis van Justitie in Den Bosch. Het nummer van zijn versleten dienstpas: 50635. Z’n moeder hield van zijn uniform.

Nu is Jan gepensioneerd. In de docentenkamer van het Rodenborch drinkt hij koffie. De oranje hamster kijkt blij: even rust. Driemaal in de week surveilleert Jan in de studiezaal. Behalve toezichthouder is hij vraagbaak, plaatsvervangend opa en wandelend Handboek voor Waarden en Normen. Bovendien schrijft hij jaarlijks zo’n 75 gedichten voor leerlingen en docenten. Wie met succes het Rodenborch verlaat, krijgt twee documenten voor het leven: het diploma en een zelfgekopieerd afscheidsgedicht van Jan. Soms drenkt hij zijn poëzie in jodium. Troostlyriek, voor een gepeste of gezakte scholier.

Het Rodenborch College is een zogeheten LOOT-school voor topsporttalent. Een op de zeven leerlingen herkent de geur van zilverpoets al op 50 meter afstand. Van atletiekbaan tot zwembad: overal in Nederland bezoekt Jan kampioenschappen om deelnemende leerlingen naar finish en victorie te schreeuwen. Dat waarderen ze. Op zijn bureau pronkt een ingelijste foto met bedankje van tenniskampioene Julia. Op een cadeau gekregen rugbybal staan de viltstiftnamen van Indigo, Jim, Lars en Lisa. Die sleutelhanger? Uit Oklahoma, van oud-sportleerling Mandy, die overzee ging studeren.

Als Jan ooit dood gaat, wenst hij het Rodenborch als laatste rustplaats. Tot die tijd wil hij volop van de jeugd genieten. Dat geeft Jan meer voldoening dan thuis een potje scrabble winnen met de 24 letters van par-ti-ci-pa-tie-maat-schap-pij.

Als surveillant draagt hij soms zijn oude politiebroek. Andere erfenissen uit zijn dienstjaren: scherpe ogen en een zesde zintuig. Dat klinkt streng, maar hij gelooft in jongeren: ze zijn vrijmoediger en openhartiger dan in zijn tijd. Sommigen laten hun rapport aan hem zien. Dat zesje kan een zeven worden, mompelt Jan dan.

Half een. Honger. In de kantine hangen vlaggen met ‘Geslaagd!’ Vandaag in de aanbieding: kipfricandelbroodje à 1,50. De onderbouwleerlingen Clint en Nina begroeten Jan en hamster. Wat ze van hem vinden? Tien met een griffel voor zijn onverwoestbare humeur.

Voorlopig hoogtepunt was zijn 75e verjaardag. Die mocht hij in de docentenkamer vieren. Van zo’n 40 leerlingen kreeg hij kaarten. Het pronkstuk? Dat diept hij uit zijn tas. Een cadeautje van de sportleerlingen Dominique en Willem-Jan: een zilveren bokaal met de inscriptie ‘U bent onze kampioen!’ Als Jan het hardop leest, biggelen er tranen over zijn wangen. De hamster schokt mee, met een zachte glimlach. Het oranje diertje weet: geen victorie zonder tranen.

___________________________________

Publicatie in Brabants Dagblad: 2 juli 2014