Voedselbankgeheimen
Nog elf minuten. Dan gaat de Voedselbank op Noord open. Bij de ingang aan de Eekbrouwersweg staat een kluitje klanten. Tassen van Aldi, Dirk en Plus bungelen aan armen. Nog zes minuten. Maar de klok eet geen brood. Alle tijd.
Armoede is niet altijd stil. Een bozige man laat zijn stem horen. Al tijden eet deze klant – „schrijf maar op: Johnny Flodder” – brood met pindakaas. Noten zijn goed voor je geheugen. Maar hij herinnert zich enkel een lege portemonnee.
Het aantal knorrende magen groeit. Op de zes uitgiftepunten in en om Den Bosch gaan wekelijks 425 pakketten de deur uit. Een jaar geleden 240. Of je inkomsten nu lijden onder schervende liefde, ontslag, verslaving of pech: ooit krijg je honger. Tweederde van de klanten is blank. Allochtonen en senioren schamen zich het meest om genadebrood te eten.
Op de stoep rookt Soraya een hausgemachte sigaret. Elke schijn van schande schudt ze losjes van zich af. Zoals talloze Voedselbank-klanten krijgt ze schuldhulpverlening. Voor 6000 euro staat ze in het krijt. Oorzaak? Haar bedrijfje voor grafverzorging mislukte. Nu fietst Soraya tweemaal in de week van Hintham naar hier. Als je niet eet, ga je dood. Met of zonder gesopte zerk.
Klokslag 13.30. Cöordinator Jos opent de deur. Nadat bezoekers op een lijst zijn afgevinkt, krijgen ze een nummertje. In de wachtkamer zijn koffie, thee en oude tijdschriften voorhanden. Mevrouw 37 stilt haar leeshonger met een twee jaar oude Happinez. Themanummer: 'Samen'.
Telkens mogen drie klanten met een winkelkarretje van Em-Té – muntje niet nodig – langs tafels met levensmiddelen. Bij binnenkomst overhandigt vrijwilliger Peter het basispakket en wijst hij op uitgestalde verzorgingsproducten. Lush Kalmerende Shampoo? Meneer 8 taalt er niet naar. Zwijgend onderzoekt zijn vrouw pakjes Libresse, kindermultivitaminen en rompertjes met opgestikte beer-in-het-verkeer. Het katoenen stoplichtje staat op rood.
Verderop kampt mevrouw 6 met keuzestress. Hutspot, bosuitjes of courgette? Haar drie kinderen van 5, 7 en 11 beslissen – worteltjes. Ze heet Florieke en werkt in de Thuiszorg. Hoe ze financiële averij opliep? Fiscale thriller. Nu is ze klant bij de Voedselbank. Eerst schaamde ze zich voor de overburen. Dat is niet meer nodig. Die komen hier nu ook.
In de kar van Kimberly ligt Henri Elixer d’Amour. Geen liefdesdrank; alcohol is hier uit den boze. Het is champignonsoep. Met E450 stabilisator. Dat treft, want Kimberly's leven wiebelt. Man met hartinfarct, baan kwijt, 15.000 euro schuld. Gelukkig kan de kleine van vier erg mooi tekenen: staan ze niet met lege handen op verjaardagen.
De sfeer op de Voedselbank is light. Gesprekjes, geintjes. Soms begrijpen klanten iets niet. Postelein?! Geen nood. Vrijwilliger Maarten, die de hotelschool volgde, schudt de recepten uit zijn mouw.
Bij veel banken is rood een bedenkelijke kleur. Maar hier jubelen paprika’s en tomaten. Ook achter de deuren van de koelvitrine schemert rood: biefstukjes en gehakt. Florieke kiest het laatste. Dat vult. Armoede en volume zijn dikke maatjes.
Klant Jan pakt een XL-barbecuepakket, dat vijf dagen over de datum is. Tot voor kort werkte hij bij een bedrijfje dat sportbekers en medailles maakte. Maar de victorie bleek eindig. Jan is werkeloos.
Onder een tafel wachten drie verjaardagsdozen. Op de zijkant staan kindernamen, leeftijden en data. Volgende week kunnen twee feestbiggetjes hun pakket meenemen. Maar de doos voor Joey van tien wacht al vanaf juli. Dat zakje met tien ballonnen, dat bederft niet. Maar die Kipknaks, Merci Bonbons en Dr. Oetker gebaksglazuur? Kom halen, jôh! Anders eindigt het hier. Bij de Voedselbank.
____________________________________
Publicatie in Brabants Dagblad: 18 september 2013
Attentie
Eind oktober 2013 verschijnt 'Stadskronieken'. Dit boek telt 36 columns: een selectie uit de ruim honderd die ik op verzoek van de gemeente – maar in redactionele vrijheid – tot nu toe over Den Bosch, haar buurten, bewoners en bezoekers heb geschreven. Vanaf donderdag 24 oktober is 'Stadskronieken' [96 pagina's, hard cover] verkrijgbaar bij boekhandel Heinen in Den Bosch. Prijs: € 10. Bij voorintekening € 7,50. Stuur me een mailtje – stadskronieken@gmail.com – en ik zet je op de lijst van intekenaars-met-korting.