Surveillance

Zon op zaterdag. Achter de kerk aan de Sint Josephstraat lummelen wat bezoekers in de Jeroen Bosch Tuin. Een infobord vertelt dat hier kattenkruid, struisriet en engelwortel groeien. Danyo [22] heeft een eigen botaniseertrommeltje bij zich. Met hennep. Op een bankje knutselt hij een veelbelovende joint in elkaar. Zijn vriendin glimlacht. „Zo, dat wordt een flinke toeter”, oordeelt Frans. Verlegen lacht Danyo naar de buitengewoon opsporingsambtenaar. Blowen mag, zelfs in the wind. Maar het antwoord van Frans op Danyo’s vraag is helder: liever niet hier.

Al zeven jaar werkt hij bij Toezicht & Handhaving. Die afdeling van Stadstoezicht telt 23 medewerkers, onder wie zes vrouwen. Fijne ploeg? Ja.

Met haviksogen scant Frans het parkje. Op een kleed in het gras verstrengelen twee geliefden zich soepeltjes tot dubbele platte knoop. Onschuld in het paradijs, ziet Frans. Maar soms waant hij zich in een korrelige film die zelfs sexshop B1 niet onder de toonbank zou willen verkopen. Vooral het Vonk & Vlam-terrein lost de belofte van zijn naam ruimschoots in. Of hij openluchtliefde verstoort? „Dat ligt aan de proporties.’’

Het liefst surveilleert hij op de fiets. Maar soms knelt tijdgebrek harder dan handboeien. Vanmiddag springt Frans in de HT-50, een van de vier dienstauto’s. Het bonnenboekje gaat mee. Toch is hij allerminst schrijfziek. Vandaag pas twee bekeuringen: loslopende hond en verboden inrijden. Bij elkaar 180 euro.

Hij stopt bij Klein-Warschau, het niemandsland achter voormalige verpleegstersflat De Bloemenkamp. Polen drinken er graag een biertje. vandaag is het pozostawiac – ja, uitgestorven. Verderop is het metselwerk van de open garageboxen uitgebeten. Wildplassers teisteren de Carolushof. Zat hier vroeger niet urologie?

Terug naar het Lombardje. Frans alias oproepcode 6114 stapt de meldkamer binnen. Zijn collega’s Elleke en Niels volgen beelden van zeventien camera’s in verkeerszuilgebieden – twaalf in de binnenstad, vijf in het buitengebied. Aan de praatpalen wanen sommige chauffeurs zich farao. Zij schreeuwen dat de piramide moet zakken. Maar zo werkt dat niet, bij Elleke en Niels. Soms zien zij val- of vechtpartijen op scherm. Dan waarschuwen ze hulpdiensten. Af en toe vraagt de recherche beelden op.

De meldkamer is ook afgiftepunt voor gevonden voorwerpen. Elleke opent een wandkast met spullen. Van kentekenplaat LF-JS-91 en doosje Oxazepam tot aan reiswieg – zonder uitgehongerd bewonertje – en zes mobieltjes. Meest legendarische vondst? De loktasjes van de voyeur die in de Vughterstraat chique lingerie kocht. Zijn cadeautjes liet hij op stoepen achter, in de hunker dat dames zijn droom zouden meenemen. Ooit vond surveillerende Elleke zo’n tasje. Niet haar maat. Ze houdt ook niet van vuurrood. Maar keek hij?

Trappenhuis in. Op de eerste verdieping werken geüniformeerde krachten tussen dertig computers, een kast met portofoons en dozen met wegwerphandschoentjes. Twee ingelijste collega’s volgen de drukte. Zou de hemel ook Toezicht & Handhaving kennen? Naast hun herdenkingsfoto’s staat een bokaal. Van de teamdag in Adventure World, op 11 september 2001.

Achter glas hangen munten uit 43 landen. Ze komen uit Bossche parkeerautomaten. Kijk: de Chileense peso, Israëlische sjekel, Mongoolse tugrik. Da’s fijn. Sterker nog: dat is geweldig! Toezicht & Handhaving op het kruispunt van de wereld: veel leuker dan in een dorp aan de rivier.

__________________

Publicatiedatum in Brabants Dagblad: 4 september 2013

Attentie

Eind oktober 2013 verschijnt 'Stadskronieken'. Dit boek telt 36 columns: een selectie uit de ruim honderd die ik op verzoek van de gemeente – maar in redactionele vrijheid – tot nu toe over Den Bosch, haar buurten, bewoners en bezoekers heb geschreven. Vanaf donderdag 24 oktober is 'Stadskronieken' [96 pagina's, hard cover] verkrijgbaar bij boekhandel Heinen in Den Bosch. Prijs: € 10. Bij voorintekening € 7,50. Stuur me een mailtje – stadskronieken@gmail.com – en ik zet je op de lijst van intekenaars-met-korting.