Achtbaan

Ooit was de kermis enerverend. Als de waarzegster list en bedrog voorspelde, dan klopte dat bij het afrekenen. Met gokken kon je bloteborstenkaarten winnen. Vooral schoppenvrouw keek je indringend aan. Zelfs lopen was opwindend; de zee van palinggraten maakte de stad spekglad. Maar in de 21ste eeuw is de kermis keurig en ordentelijk. Het Bossche stadsbestuur wil rust. Het waant zich nu al vaak Kop van Jut, Cakewalk en Doolhof.

Ik ga op pad, een kaneelstokmiddag en lunaparkavond. Bij het stadhuis staat The Ice Jet: eeuwig rondjes draaien in een bevroren landschap. Weinig attracties drukken zo verfijnd sfeer en koers van het college uit. Exploitant Piet drukt in zijn iglo annex kassahok op een knop. Er dwarrelt sneeuw. Eventjes maar: nog geen kerstreces op het stadhuis.

Bij de Bijenkorf – kíjk nog even naar die naam – tolt de Breakdance. ‘Verboden voor zwangere vrouwen’, waarschuwt een bordje. Twee vriendinnen stappen vol verwachting in. Zij geven hun munt aan het 17-jarige hulpje Booy uit Uden. Op zijn T-shirt staat ‘Fuck Party’. Volgende week begint z’n school. Hij krijgt ook Engels.

De magie van de kermis? Zij stelt geen vragen. Zij heeft geen hinderlijk geweten. Zij schrijft geluk in neon. Behalve voor pony’s: voor de versleten shetlanders van Zappa Ranch zou zelfs vleesverwerker Willy Selten uit Oss niet omrijden. Maar wij onderbreken deze stadskroniek voor een mededeling: op de Hoge Steenweg komt u een spookrijder tegemoet. Blijf rechts lopen. Probeer de vierjarige Honda-rijder Jesse – kenteken CY-09 – met signalen tot terugkeer naar Hits for Kids te verleiden.

Tegen 21.30 uur. Een oploopje bij café De Paternoster. Veilige kermis?! Ze lag daar zwaargewond, een glimlach om haar mond. „Ma-nu-e-la!’ brullen zo’n 150 kermisklanten. Op het podium zet Jacques Herb met palingvette grijns zijn laatste couplet in.

Terwijl dokters om het leven van Manuela vechten, demonteert Ed-van-de-schiettent een van zijn 26 luchtbuksen. Nee, op de kermis van Columbine, Erfurt en Alphen aan de Rijn staat hij nooit. Het is ook maar een spelletje, lacht de Rotterdammer. Meest geliefde variant in zijn kraam is het sterren schieten. „Alles wat kapot kan, vinden mensen mooi’’, weet Ed.

In de Kerkstraat staren vijf bakvissen naar de pinautomaat. Hun teleurstelling is groter dan het saldo: “Twintig euro?!” Toch stappen ze de Parade op. Wie een bijnaroodervaring overleeft, wil dat vieren.

Bij Duck Games drijven zo’n 200 eendjes in een bak. Wie er acht vangt, mag iets uitzoeken. Maar er is geen kip. Botulisme? Medewerker Maus uit Eindhoven, die al 21 jaar rondreist, wijt het aan de crisis. Gelukkig verzoeten blije kindersnoetjes dat leed, weet de eendjesman. Van kroos naar kroost: zelf heeft Maus twee jongens. Maar die zijn uit huis geplaatst.

Tegenover het bisschoppelijk paleis wacht een rups. Eikenprocessie? Uitbater J. krijgt hoofdzakelijk jeuk van de tegenvallende omzet. Een uur geleden vlinderden de laatste klanten zijn kassahokje voorbij.

Bij toiletdame Jacquelien loopt het evenmin storm. Omzet vanavond: acht euro per uur. Overdag werkt ze in de Thuiszorg. Nu hier. Ze leest ‘Vijftig Tinten Grijs’. Geeft de avond wat kleur.

Toch even terug naar de Markt: achtbaanheimwee. Een karretje ratelt omhoog, langs de vlaggen van Spanje, Ierland en Frankrijk. Exact waar het karretje bergafwaarts gaat, wappert nog een vlag. Van Nederland. Rammelende bouten, gegil, zwaailichten.

Maar deze week is het kermis.

___________________

Publicatie in Brabants Dagblad: 21 augustus 2013