Dashboardlight

Huur een hoogwerker. Of kaap een heteluchtballon. Ontdek het zelf: vanuit de lucht lijkt het Heetmanplein op spaghetti. Dat is geen verwijzing naar een hoofdgerecht van Chalet Royal, maar naar wiskunde – zonder logaritmetabel in de hand bereik je hier nooit de overkant. Zo fluisteren lokale begrafenisondernemers al jaren dat het Heetmanplein de hongerdood van een dozijn voetgangers, fietsers en automobilisten heeft veroorzaakt. De stakkers vonden nimmer de uitgang.

Tijd voor inspectie. Want na 53 jaar gaat het roemruchte plein op de schop. Aan de noordzijde, waar Shell ooit benzine, bier en borrelnootjes verkocht – maar niet noodzakelijk in die volgorde – staat nu een bord. Met het stadslogo plus de intrigerende tekst: ‘Van deze werkzaamheden worden camerabeelden gemaakt.’ Ziet de gemeente Den Bosch zelfs het verrichten van arbeid als criminele activiteit?

Ik loop naar links. Op de hoek van Bastion Vught staat het voormalig protestants ziekenhuis. Mijn vader reed er dagelijks in zijn Dafje-55 langs. Als passagier keek ik vol ontzag naar de bovenste verdieping. Wanneer de blauwe rolluiken dicht waren, werd er geopereerd. Dan hoopte ik in stilte dat mijn vader niet zou toeteren. Ik kijk weer omhoog; de blauwe luiken zijn verdwenen. Maar de operatie gaat verder – verkeershart- en vaatchirurgie op het Heetmanplein.

Zigzaggend bereik ik een vluchtheuvel in het midden. Een stenig eiland, in een archipel van verandering. Ik zie sleuven, geulen, gaten. Maar ook hekken, hoogwerkers en hesjesmannen, die het meest geniale verkeersplein van Nederland reconstrueren.

Gewijde grond? Ja. Een plek met forse cultuurhistorische betekenis. Veel lijnen in de vaderlandse geschiedenis komen hier samen. Stoppen ze? Nee, ze lopen verder. Op het Heetmanplein moet je het officiële verkeersbord L8 – doodlopende weg – met een korrel zout nemen, ontdekte Frederik Hendrik al in 1629. Alleen de Koude Oorlog is hier gestopt; onder het plein ligt nog een schuilkelder met spinrag.

Nadat het verkeer sterk is teruggedrongen, wil de gemeente flora en fauna verwelkomen. Geen overbodige wens, leer m'n nultmeting. Ik zie louter paardenbloem, brandnetel en hondsdraf. Verder is het plein de habitat van zes overstekende mieren – oh nee, nog maar twee – en een dode duif. Tikje schraal. Laten wij bidden voor de komst van korenwolfje en kamsalamander.

Zouden dieren weten hoe je dat piepkleine pontje daar onderaan de brug bedient? Want bij het Heetmanplein kun je jezelf over de Dommel lieren. Drie vrouwen in regenjack maken de oversteek naar het Bossche Broek. Ze kijken verwilderd. Dat is niet gek. Want wereldwijd beloven pontjes avontuur, dat op de oever van vertrek steevast lijkt te ontbreken. Aan deze kant zijn we onverdraaglijk saai, maar aan de overkant wanen wij ons Outdoor Olga en Jungle George inclusief stoere Nordic stokken en tekentang tegen de ziekte van Lyme.

Ik zwaai. De vrouwen zwaaien terug, op de oever van de Dommel wuift siergras. Boven het plein vliegen twee vogels. Zij hebben geduld. One day, dan maken ze hier hun nest.

Op het nieuwe Heetmanplein, paradise without dashboardlight.

_________________

Publicatie in Brabants Dagblad 3 juli 2013