Verzoekplaatje

Het ligt op onze koelkast. Een donkerrood boek met gelinieerde pagina’s. Afmetingen: 33,4 bij 21,3 cm. Op de gemarmerde kaft staat: Orva Gastenboek. Veertien plakletters. Iemand heeft aan de G zitten pulken.

Het ligt er al maanden. Vol handgeschreven tekstjes van bezoekers aan de ORVA, de regionale zieken- en seniorenomroep. Ik vond het in april, dat oude boek. Tussen afval in het GZG. Zonde, dacht ik. Van in het ziekenhuis liggen, wordt de geschiedenis niet beter.

Boek open: patiënt Martin Maas is de eerste die tekent. Datum: 2 maart 1977. Zijn doorgezakte letters hunkeren naar een looprekje. Op 8 februari 2009 stopt het boek, op wat naijlende krabbels na. Hekkensluiter is studiogast Frans van Asperen van Museum De Brabantse Poffer, die steevast aan zijn F een heksenbezem tekende.

Wat zegt zo’n boek? Veel. Alsof je een vergeten beschaving opgraaft en de aardlagen ruikt. Eerste bevinding: onze handschriften zijn veranderd. Vóór het toetsenbordtijdperk schreven we sierlijker en gelijkmatiger. Wie nu boodschappenbriefjes uit supermarktkarretjes vist, ontdekt dat de opmars van de Indiase cultuur niet bij Kip Tandoori-kruidenmix eindigt. Nederland schrijft voortaan Sanskriet. Inclusief spelfouten.

Ander onderzoeksresultaat? Handtekeningen waren bescheidener. Twee uitzonderingen: FC Den Bosch-keeper Hans van der Pluijm – zijn krabbel lijkt een handgeknoopt doelnet – en de Bossche zakenman Frank de Bie, wiens 66 cm2 grote signatuur bevestigt dat een handtekening je zelfbeeld uitdrukt.

Zo’n 600 studiogasten, vooral uit sport en cultuur, schreven wat. Onder hen: wielrenner Gerrit Schulte – in wiens handschrift wat losse spaken zitten – zanger Frank Ferrari, de Tumbleweeds en Albert West. Laatstgenoemde loeit in koeienletters het oudste Bossche gebod: „Heel gezellig! En zo hoort het ook!” Eveneens van de partij is Mike Vincent, de Bossche troubadour van Trots op Nederland – of was het de VVD? – wiens hitje ‘Friet Met Mayonaise’ niet zou mogen ontbreken op het album ‘Alle Dertien Obesitas’.

Wie graaft, stuit op de doden. Zo vind je tekstjes van Kwèkfestijn-spreekstalmeester Jules Janssens, copywriter Gertjan Kuijpers, zangeres Nadieh, politicus Louis Neefs en levenskunstenaar Domien van Gent, die van zijn ‘o’ een hartje maakte. Wie op 25 november 1977 al wist dat ze niet vergeefs heeft geleefd, is Anda Cuppen. ‘Miljoenste bezoekster van Soldaat van Oranje’ pent ze in triomf achter haar naam.

Is inkt onwetend? Ja, bewijst een zinnetje op 18 april 1980: „Het draait allemaal prima, veel succes!” Was getekend: GZG-neuroloog Ingrid Hakkert en – eronder in kleiner schrift – Adriaan Hakkert, publiciteitsdeskundige. Van dat beroep is geen woord gelogen. In 2002 haalde Hakkert de voorpagina’s. Hij kreeg achttien jaar cel voor de moord op zijn vrouw en poging tot moord op zijn gehandicapte dochter. Het Hof sprak hem een jaar later vrij.

Geruststellender is de tekstbijdrage van planologe Nicolien Lodeweegs, nadat ze over haar afstudeerrapport ‘Help, een enge plek’ heeft gebabbeld. Zij blijkt haarfijn te snappen hoe we lastige kwesties in Den Bosch benaderen: „Voor de ORVA ben ik door het donker van de binnenstad gelopen, maar dankzij het ontwijken van de enge plekken is dit geen probleem geweest.”

ORVA Gastenboek. Veertien witte plakletters. Die G waaraan gepeuterd is? G van geheugen. Morgen even dat boek afgeven op het Stadsarchief. Nu eerst de ORVA bellen. Voor een verzoekplaatje: ‘Wie schrijft die blijft’ van Hugo Matthysen.
_____________________________________________________________
Publicatiedatum Brabants Dagblad: 13 december 2011