Lek dak
Hop, het dak op. De ladder zwiept. Maar Rachid Talhimet (48) klautert verder. Vanaf het herenhuis aan de Hekellaan kijkt hij uit over de Bossche binnenstad. Zorg dat je hogerop komt, waarschuwde z’n vader. Rachid is dak- en schoorsteenreparateur. Met een gymnasiumdiploma.
Eind 1971 zat hij nog hoger. In een vliegtuig. Van Marokko naar Nederland, met z’n moeder en zusjes. Nog verder reisden ze. Van kikkerland naar kikkerstad: Den Bosch, waar al drie jaar brieven vandaan kwamen. Afzender: die man die voor De Gruyter werkte. Zijn vader, de gastarbeider.
Op de Hekellaan legt Rachid scheefgezakte nokvorsten recht. Zijn Marokkaanse collega kit kieren dicht. Vanaf dit dak kun je de Papenhulst zien: „Mijn eerste Bossche adres”, lacht Rachid. Zijn vader was beheerder van het gastarbeiderspension in het oude Johannes de Deo-ziekenhuis. Begane grond, rechtervleugel: Huize Talhimet. Achter in de gang lag Rachids lievelingsplek. Daar stond hij blootvoets, urenlang. Op dat ene stukje tegelvloer, warm van het ondergrondse ketelhuis.
Zijn wieg stond in Oujda. Toeristische bijnaam: Stad van de Moskeeën – er staan er zes. Maar Rachid knielt niet voor Allah, God of dakkapel. Zelf nadenken, is zijn motto. Fundamentalisme? Gruwt hij van. Zijn vrijzinnige zus Amina, die in Marokko een bekend journaliste is, ontvangt talloze bedreigingen. Maar ze wijkt niet.
Zijn ouders zijn wel gelovig. Na de Papenhulst belandden ze in de Voltastraat. Fijne buurt, Boschveld. Maar in 2006 zijn ze teruggegaan. Naar Marokko. Wat hen trok: weemoed en warmte – zonder ketelhuis. Soms denkt Rachid terug aan de Hollandse appeltaarten van z’n moeder. Die leerde ze bakken. Op een vrouwencursus. Ooit was inburgeren een kwestie van kneden, mengen en geduldig laten rijzen. Moeilijk recept, appeltaart.
Rachids woordenschat is breder dan de Straat van Gibraltar. Hij zegt: ‘etymologie’ en ‘rigide’. Via via kon hij op de Europese School in Mol terecht. Elke ochtend om vijf uur op. Trein, bus. Tegen de avond thuis. Veel rijke kinderen, op die school. De studiereis naar Florence kon zijn vader niet betalen. Maar thinking is the best way to travel, ontdekte Rachid.
Zijn levensloop telt twaalf ambachten en dertien struikelpartijen. Oorzaak? Z’n vrijheidsdrang, vermoedt hij. Nu is hij gelukkig. Als je daken repareert, zit je dicht bij de wolken. In 2004 zat hij nog aan de grond. Scheidingsverdriet, na zestien jaar huwelijk met een Nederlandse vrouw. Maar Rachid is opgeklauterd. Op 10 september 2010 kwam hij Naïma tegen. Nu wonen ze samen. Op de Derde Slagen. Onder een plat dak.
Over Nederland denkt de dakdokter veel na. Hij mist het land van toen, de verdraagzaamheid, het fatsoen. Zijn jeugdherinnering: mannen op de zondagse Parade, met opgetilde hoed als groet. Waar het verkeerd ging? Rachid staart over de daken. In de jaren negentig, zegt hij. Toen Nederland zichzelf verkocht. Aan wereldhandel en privatisering. Nu het tegenzit, groeit de grimmigheid. Plus de angst. Ook in Den Bosch, merkt hij. Waar Rachid op hoopt? Helder verstand. „Mens sana in corpore sano”, citeert hij. Latijn voor: een gezonde geest in een gezond lichaam. Moet lukken, denkt hij. Dit is de Randstad toch niet?
Op de Hekellaan schrijft Rachid een werkbon: herstel nokvorsten, kielgoot, loodwerkzaamheden. Totaal: 340 euro. „Vergoedt de verzekering die lekkage?”, vraagt de bewoonster vertwijfeld. Ja, zegt Rachid. „Het is stormschade.” Hij pakt in. Verontschuldigt zich. Scheurt weg. Spoedklus: het dak van Nederland.
________________________________
publicatiedatum Brabants Dagblad en website: 21 | 09 | 11